Gracze, Renata Chaczko

Za mną bardzo dziwna przygoda literacka. Graczy poprzez modną ostatnio tematykę porównuje się do Pięćdziesięciu twarzy Greya, choć moim zdaniem niewiele obie powieści mają ze sobą wspólnego. Zazwyczaj nie czytam recenzji danego tytułu przed lekturą, ale tym razem zrobiłam wyjątek i jestem szczerze zdziwiona – albo to ze mną coś jest nie tak, albo z innymi, bo powieść Chaczko zbiera prawdziwe cięgi. Moim zdaniem – niezasłużenie.

Podobno książka jest wulgarna, najeżona ordynarnym słownictwem – ciekawy argument. Chyba wysuwają go ci, którzy przeczytali tylko pierwsze dwa rozdziały, bo w kolejnych sześciu albo przekleństw wcale nie ma, albo pojawiają się w paru uzasadnionych przypadkach.

Podobno książka jest o niczym. A raczej – tylko o seksie. I znów – albo ktoś nie zrozumiał przekazu, albo ja nadinterpretuję, ale widzę tu znacznie więcej. Dla mnie jest to ciekawie zarysowany łańcuch tragicznych zdarzeń. Osiem osób, osiem krótkich opowieści, które splatają się ze sobą i zazębiają, jak segmenty z New York, I Love You czy epizody z Sin City – Miasta grzechu. Mamy symboliczną zapalniczkę, która przechodzi z rąk do rąk, jak – no cóż – choroba weneryczna, ale przecież nie o taki łańcuch chodziło autorce. Renata Chaczko w ciekawy i bardzo wymowny sposób opowiada o tym, jak niewiele nas dzieli, jak łatwo jedną decyzją doprowadzić do tragedii wielu osób. Efekt domina – upadek jednej jednostki, to upadek całego szeregu ludzi. Teoretycznie nic nie mogło ich łączyć – mamy tu wieczną imprezowiczkę, gwiazdora filmowego, dziennikarkę, grupę prawników, striptizerkę i studenta medycyny. Jak to się stało, że w ich gronie zatoczyła koło prawdziwa tragedia, która pociągnęła za sobą szereg innych? Przekonacie się, kiedy przeczytacie Graczy.

Zakończenie powieści nie zaskoczyło mnie. Mniej-więcej od początku wiadomo, jaki był zamysł Renaty Chaczko i jaki morał mamy wyciągnąć z tej historii, ale prawda jest taka, że i tak dałam się nie tyle zadziwić, co zaszokować. Ostatnie dwa zdania epilogu to prawdziwa szpila. Daje do myślenia, uwydatnia głębię przekazu i jest jednocześnie kpiącym uśmieszkiem skierowanym do czytelnika. Bardzo dobra robota!

Gdybym miała wystosować zarzuty wobec Graczy, na pewno nie czepiałabym się warstwy językowej – autorka zadbała o to, by bohaterowie z różnych środowisk posługiwali się nieco inną mową. Tam gdzie powinno być wulgarnie – jest. Tam gdzie na poziomie – jest. Tam gdzie wyjątkowo prostacko – również. Jedynym problemem jest mieszanie czasów – w jednym zdaniu używanie zarówno formy przeszłej, jak i teraźniejszej, co wygląda na błąd, a nie zamysł autorki. Do tego parę literówek czy błędów w odmianie – czyli nic, co rzucałoby się w oczy przeciętnemu odbiorcy. Z poważniejszych kwestii – nie podoba mi się pewna schematyczność w sposobie kreowania postaci. Chociaż być może i tutaj można znaleźć uzasadnienie, bo powieść na pewno miała być prawdziwym, brutalnym zapisem rzeczywistości, a nie podkoloryzowaną fantazją, w której prostacki aktorzyna będzie robił coś innego, poza zaliczeniem panienek i imprezowaniem, a syn lekarza-alkoholika poza zaspokajaniem marzeń i ambicji ojca.

Debiut Renaty Chaczko to powieść udana i interesująca. Na pewno nie jest jeszcze szczytem możliwości autorki, bo dostrzec w niej można zarówno pewne niedociągnięcia, jak i odrobinę niewykorzystanego potencjału. Jest w niej jednak coś intrygującego i magnetycznego, warto więc czekać na kolejne kroki Renaty Chaczko. Na pewno czymś nas zaskoczy!

Moja ocena: 7/10
Za książkę dziękuję wydawnictwu Zysk i S-ka.

literatura polska | recenzja | Renata Chaczko | literatura | recenzje książek