Ksiega kłamców, Mariusz Zielke

O tym, że Mariusz Zielke jest twórcą odważnym i nietuzinkowym wiedziałam od dawna. Tego, że Księga kłamców ma być tekstem eksperymentalnym i trudnym do osadzenia w jakichkolwiek ramach również się spodziewałam. Wiedziałam, że spotkanie z tą powieścią na długo pozostanie w mojej pamięci. Mimo tego, dałam się zaskoczyć, dałam się porwać i zaszokować.

Wciągająca opowieść o miłości, strachu i zbrodni. Znana niemiecka malarka Anna Blume wplątuje w niebezpieczną intrygę dwoje młodych kochanków: Inę i Bastiana. Gra w opowieści, jaką rozpoczynają, przywołuje z innego wymiaru tajemniczego Asmodeusza, który zaczyna bawić się artystką i jej przyjaciółmi. Co dla demonów jest zabawą, dla bohaterów książki staje się koszmarem… „Księga kłamców” to powieść szokująca, odważna i bezkompromisowa,, a przy tym skłaniająca do refleksji nad rolą kłamstwa, historii, mitów, religii w naszym życiu.

Źródło: wydawnictwoprincipium.pl

Pierwsze dwa nazwiska, jakie skojarzyły mi się z nową powieścią Mariusza Zielke, to Pilipiuk i Murakami – myślę, że to właśnie ci twórcy, gdyby połączyli swoje siły, mogliby stworzyć powieść klimatem zbliżoną do Księgi kłamców. Fikcja miesza się tu z rzeczywistością, sen z jawą, fantastyka z realizmem. Akcja nie przebiega w porządku linearnym, wydaje się mało spójna i chaotyczna, a ogrom bohaterów i rozliczne retrospekcje potęgują uczucie zagubienia w treści. Lektura wymaga ogromnego skupienia i pełnego zaangażowania. Prześlizgiwanie się po literach nie może mieć miejsca, jeżeli chce się wyłapać wszystkie sensy i smaczki, a przy tym nie pogubić w fabularnych zawiłościach tej trudnej do opisania powieści.

Księga kłamców może przytłaczać nadmiarem bohaterów, zdarzeń czy nawiązań. Może szokować stale obecną seksualnością, nierzadko ocierającą się o perwersję. Może wywoływać oburzenie w konserwatywnych środowiskach i budzić niesmak u mało otwartych umysłów. Jest to powieść odważna, mocna i bezkompromisowa. A gdyby zrobiło się o niej naprawdę głośno (na co w pełni zasługuje!) – ziemia mogłaby zadrżeć, a za autorem ganialiby z pochodniami…

Co rzuca się przede wszystkim w oczy, to świetne pióro Mariusza Zielke, który – nie boję się użyć tego określenia – wybitnie operuje słowem. Pisarzowi nie straszne są eksperymenty i zabawy językowe, jego dialogi stoją na najwyższym poziomie, a opisy są niezwykle sugestywne i plastyczne. Dawno nie spotkałam autora, którego spojrzenie na świat i zręczność w posługiwaniu się słowem tak bardzo by mi imponowały. I choć momentami miałam przesyt bohaterów i zdarzeń i bałam się, że wpadłam do labiryntu, z którego nie da się uciec – ostatecznie wyszłam z tej przygody niemal bez szwanku. Czuję się po niej mądrzejsza i głupsza jednocześnie, długo musiałam analizować jej treść w swojej głowie i dałam się sprowokować do tylu niewypowiedzianych pytań i rozważań, że długo nie mogłam otrząsnąć się po tej lekturze.

W Księdze kłamców wszystko zdaje się być nieprzeciętne i oryginalne, ale tak naprawdę pewne tezy wysnute przez autora mają charakter uniwersalny i czarno-biały. W sposób oczywisty obrywa się tu politykom, kościołowi, rasistom, służbom specjalnym i wszystkim reprezentantom zła i zaciemnienia naszego świata. Co prawda, żeby to zło się ujawniło, nierzadko należy czytać między wierszami, ale dla kogoś, kto dostrzega te nawiązania do rzeczywistości i tylko je uważa za szkielet powieści, Księga kłamców może wydać się na siłę udziwnioną i splątaną historią, w której chaos przykryć ma bolesną oczywistość przekazu. Dlatego w kontakcie z Księgą… tak ważne jest szersze i głębsze spojrzenie. Bo to dzieło bogate i inspirujące, które w pełni rozkwita tylko wtedy, kiedy czytelnik bez reszty się mu podda.

To było dziwne, ale niezapomniane spotkanie. Oby dane mi było doświadczyć ich więcej…

Moja ocena: 8,5/10