Kroniki Jakuba Wędrowycza, Andrzej Pilipiuk

W ramach poszerzania horyzontów literackich postanowiłam sięgnąć po zbiór opowiadań, który już kilka lat temu zwrócił moją uwagę (za sprawą arcyciekawej pracy magisterskiej kolegi) i po który od dawna obiecywałam sobie sięgnąć. Ze słynnym bimbrownikiem spędziłam naprawdę udaną dobę, choć zdaję sobie sprawę, że tym, co urzekło mnie w Kronikach… najbardziej, jest nikła zawartość pierwiastka fantastycznego i położenie nacisku na humor i satyrę.

Ale od początku…

Jakub Wędrowycz to szablonowy przykład antybohatera – uznawany za społecznego pasożyta i degenerata, trudniący się kłusownictwem, pędzeniem bimbru i egzorcyzmami, odpychający aparycją, ubiorem i zachowaniem. Jego wiek jest bliżej nieokreślony – na pewno przekroczył osiemdziesiątkę, ale możliwe, że ma koło setki. Albo i więcej… Sprawia ciągłe problemy, wszędzie go pełno – a już na pewno tam, gdzie pojawiają się duchy, mafiozi, pijacy i inne szemrane typki. Normy społeczne i konwenanse są mu obce. Całym swoim jestestwem – postawą wobec świata, językiem jakim się posługuje i wyglądem – manifestuje swoją niechęć wobec ogólnie przyjętych zasad. I choć powszechnie uznawany jest za typowego wiejskiego głupca i błazna, odznacza się on niemałą inteligencją i bystrością umysłu. A do tego poczuciem humoru naprawdę potrafi powalić na łopatki. Choć pewnie sam nie zdaje sobie nawet z tego sprawy.

Kroniki Jakuba Wędrowycza można albo pokochać, albo znienawidzić – tak to już jest z groteską, kpiną i absurdem – wzbudzają skrajne emocje, dla jednych bywają przekonujące, innych odpychają. Pilipiuk to zdolny obserwator rzeczywistości, z kpiącym uśmieszkiem zapraszający czytelnika do wspólnej zabawy. Od nas zależy, ile Polski i Polaków dostrzeżemy w świecie starego egzorcysty-bimbrownika i w jego jakże dokładnie nakreślonym portrecie. Od nas zależy, czy podejdziemy do tekstu z odpowiednim dystansem, czy też zbulwersujemy się na widok niektórych treści. Ot, na przykład na widok przepisu na prawdziwego hot-doga… z psa (bohater polował na wszystko, co się dało), na widok wulgaryzmów czy rubasznych żartów.

Na Kroniki… składa się kilkanaście opowiadań + kilka ciekawych dodatków (jak wspomniany wyżej przepis czy też horoskop na rok bieżący) – całość wypada dość chaotycznie, bowiem autor nie dba o zachowanie chronologii zdarzeń. Co więcej! W niektórych opowieściach sam Jakub Wędrowycz jest jedynie postacią epizodyczną, która pojawia się na moment, wywołuje zamieszanie i ulatnia się do swojego świata – najczęściej tam, gdzie akurat pojawia się najwięcej alkoholu…

W zbiorze zamieszczone są opowiadania lepsze i gorsze, ale całość wypada całkiem przyjemnie i ciekawie. Jakub Wędrowycz to postać złożona i niezwykle barwna, a opowieści o jego życiu potrafią bądź to przerazić, bądź rozbawić. Na pewno nie da się obok nich przejść z obojętną miną…

Moja ocena: 8/10
Książka przeczytana w ramach wyzwań: ’Z półki’, ’Polacy nie gęsi’, ’Serie na starcie’ i ’Książkowe podróże’.